همایش بزرگداشت دکتر حسین عظیمی در دانشکده اقتصاد- بررسی اندیشه‌های توسعه‌ای و سیاست‌گذاری اقتصادی در شرایط تحریم
دوازدهمین همایش سالانه مرزهای دانش اقتصاد توسعه به یادبود دکتر حسین عظیمی آرانی، اقتصاددان برجسته، در دانشکده اقتصاد برگزار شد. این همایش با عنوان “تولید فناورانه به مثابه یگانه راه نجات ایران” به بررسی اندیشه‌های دکتر عظیمی در حوزه‌های مختلف فکری، به‌ویژه اقتصاد، با تأکید بر اهمیت تولید فناورانه و سیاست‌گذاری در شرایط تحریم پرداخت.
مروری بر زندگی و آثار دکتر عظیمی:
دکتر حسین عظیمی آرانی، متولد ۱۳۲۶ در کاشان، تحصیلات خود را در رشته اقتصاد در دانشگاه تهران و آکسفورد انگلستان به پایان رساند. ایشان در طول دوران فعالیت خود مسئولیت‌های متعددی از جمله مدیریت دفتر آموزش سازمان برنامه و بودجه و تدریس در دانشگاه را بر عهده داشتند. کتاب “مدارهای توسعه نیافتگی در اقتصاد ایران” از آثار مهم ایشان به شمار می‌رود. دکتر عظیمی در اردیبهشت ۱۳۸۲ پس از تحمل بیماری دار فانی را وداع گفت.
تولید فناورانه از منظر دکتر عظیمی:
در این همایش، آقای دکتر مومنی با اشاره به نام “چشم نگران توسعه ایران” که به دکتر عظیمی اطلاق می‌شود، بر اهمیت برگزاری این همایش‌ها در راستای اعتلای اندیشه توسعه تأکید کردند. آقای خسرو نورمحمدی، کارشناس ارشد سازمان برنامه و بودجه و از شاگردان دکتر عظیمی، به دیدگاه‌های دکتر عظیمی در مورد توسعه ایران و به‌ویژه تولید فناورانه پرداختند. ایشان با استناد به تعاریف دکتر عظیمی از تولید فناورانه، تأکید کردند که توسعه واقعی زمانی محقق می‌شود که تولید ملی برآمده از دانش و خلاقیت و فناوری نیروی انسانی داخلی باشد، نه واردات تکنولوژی یا تقلید صرف از الگوی خارجی. نورمحمدی همچنین از انتشار دو کتاب دیگر از دکتر عظیمی خبر دادند.
نگاهی به اقتصاد سیاسی و سیاست‌گذاری در شرایط تحریم:
در ادامه همایش، دکتر حسین رجب‌پور، دانش‌آموخته اقتصاد توسعه از دانشگاه علامه طباطبایی، به بررسی اقتصاد سیاسی و سیاست‌گذاری در شرایط تحریم پرداختند. ایشان با اشاره به پارادوکس‌های موجود در سیاست‌گذاری، به‌ویژه در دوره تحریم، به بررسی رابطه میان وابستگی و مقاومت پرداختند. دکتر رجب‌پور با ارائه نمودارهایی به بررسی وضعیت واردات، نرخ ارز، درآمد سرانه و فقر در دوره‌های مختلف تحریم پرداختند و نشان دادند که چگونه با وجود تحریم‌ها، اقتصاد ایران همچنان به واردات وابسته است.
دکتر رجب‌پور با اشاره به سیاست‌های ارزی، تجاری و اعتباری دولت در دوره تحریم، به بررسی اثرات این سیاست‌ها بر اقتصاد کشور پرداختند. ایشان با تأکید بر نقش ارز چند نرخی در ایجاد انگیزه برای بیش‌اظهاری واردات و جایگزینی واردات به جای تولید داخل، به بررسی ساختاری این مسئله از منظر بیماری هلندی پرداختند. ایشان همچنین به بررسی سیاست‌های کوته‌نگرانه دولت در زمینه پیمان‌سپاری ارزی و تأثیر آن بر افزایش قدرت نیروهای خارج از دولت در کنترل ارز و کاهش اختیارات بانک مرکزی پرداختند.
تأکید بر ضرورت اصلاح سیاست‌گذاری و توجه به تولید داخلی:
در پایان این همایش، سخنرانان بر ضرورت اصلاح سیاست‌گذاری اقتصادی و توجه به تولید داخلی، به‌ویژه تولید فناورانه، تأکید کردند. آن‌ها با گرامیداشت یاد و نام دکتر حسین عظیمی، خواستار تداوم راه و اندیشه ایشان در راستای توسعه پایدار ایران شدند.
